200, 1300, 1000. Trzy liczby opisujące trzy wymiary, jak trzy wymiary kobiety, startującej w konkursie piękności. 200 kilometrów długości, 1300 metrów głębokości i 1000 metrów wysokości ścian skalnych, wznoszących się ponad lustro wody. To trzy istotne parametry opisujące największy fiord Norwegii i drugi pod względem rozmiarów fiord na świecie. Do tego trzeba jeszcze dodać parametr najważniejszy: niewysłowione piękno.

Gigantyczny Sognefjord leży w krainie Sogn og Fjordane w zachodniej Norwegii, zwanej przez podróżników „Krainą Fiordów”. Należy do tych miejsc, które trudno ominąć turystom, stąd spokojne zazwyczaj lustro wody przecinają co i rusz wielkie statki linii Hurtigruten. A na ich pokładach Japończycy, Amerykanie, Niemcy i przedstawiciele innych, kochających podróże nacji (tak było przed pandemią i tak będzie po niej - taką przynajmniej żyjemy nadzieją).

Można też podziwiać Sognefjord objeżdżając go samochodem. Jest to równie atrakcyjna forma, gdyż z położonych na otaczających fiord wzgórzach punktów widokowych (niestety nie tak licznych, jak by się chciało) rozpościerają się fantastyczne panoramy. Prawdziwa gratka dla amatorów fotografii! Utrudnieniem objazdu są jednak ciągłe przeprawy promowe przez boczne odnogi fiordu. A może to dodatkowa atrakcja? Tak, zdecydowanie lepiej spojrzeć na to w ten sposób.

Ale samochodem nie zrobimy niestety pełnej pętli wokół tego przyrodniczego cudu, gdyż na niektórych fragmentach wybrzeża brak po prostu drogi. Możemy za to podziwiać liczne atrakcje – bezpośrednio przy trasie lub też nieznacznie z niej zbaczając. Są to wspaniałe kościoły słupowe w Vik, Urnes i Borgund, centrum norweskiego dzikiego łososia nad brzegiem rzeki Laerdalselva, niezwykła kolej Flamsbana wspinająca się od poziomu morza na wysokość 866 metrów na płaskowyżu Hardangervidda, urokliwe miejscowości – Balestrand, Sogndal, Flam czy Leirvik, liczne wodospady, ośnieżone szczyty, lodowce i spektakularne dzieła norweskiej inżynierii – mosty i tunele, z najdłuższym w tym kraju (a także na świecie!) wydrążonym w skale tunelem łączącym miasteczka Laerdal i Aurland (24,5 km).

Ten fiord, tak jak i inne, powstał w wyniku działania lodowca zsuwającego się z gór i żłobiącego dolinę. Siła napierających mas lodu była tak wielka, że głębokość fiordów na ich końcu jest często zbliżona do wysokości górujących nad nimi szczytów (z kolei w miarę zbliżania się do ujścia fiordy wypłycają się). Po zakończeniu epoki lodowcowej i stopieniu się lodu w doliny wlał się ocean tworząc prawdziwe krajobrazowe perły – górskie doliny wypełnione morską wodą.

Niezwykle piękne są boczne odnogi Sognefjordu – szczególnie najwęższy Naeroyfrjord i malowniczy Aurlandsfjord, z którego brzegów rozpoczyna swą wspinaczkę wspomniana kolej Flamsbana.

Piotr Motyka
Bjørnestad, lipiec 2013