Monografia o lipieniu

[S. Cios]

Po trzech latach wreszcie udało się zakończyć prace nad monografią o lipieniu, której autorami są A. Witkowski, J. Grudniewska, J. Kotusz i niżej podpisany. Książka zawiera aktualny stan wiedzy dotyczący głównych aspektów tej ryby. W przyszłym tygodniu maszynopis (a raczej komputeropis) zostanie przekazany do Wydawnictwa IRS w Olsztynie. Zobaczymy jak długo młyny Wydawnictwa będą mieliły tę książkę. Mam nadzieję, że ukaże się jeszcze w tym roku.

Chciałbym w tym miejscu podziękować wielu kolegom wędkarzom, którzy w różny sposób wsparli naszą pracę (merytorycznie i fotografiami). Korzystam z okazji, żeby podziękować także Prezesom D. Ziemieckiemu i T. Rudnikowi za wsparcie finansowe ZG PZW dla publikacji książki. Również Rektor Uniw. Wrocławskiego obiecał otworzyć swój skarbiec i dołożyć trochę denarów. Dla zainteresowanych osób podaję tutaj spis treści, który pozwoli zorientować się w tematyce książki.

S. Cios

 

1. Ewolucja, systematyka, rozsiedlenie i nazewnictwo lipieni

1.1. Ewolucja

1.2. Systematyka

1.3. Rozsiedlenie w Polsce

1.4. Rozsiedlenie w Europie

1.5. Nazewnictwo

2. Informacje historyczne dotyczące lipienia

3. Rozród lipieni

3.1. Dymorfizm płciowy

3.2. Wysypka tarłowa

3.3. Dojrzewanie płciowe

3.4. Płodność

3.5. Rozwój gonad w cyklu rocznym

3.6. Morfologia jaj i plemników

3.7. Tarliska

3.8. Tarło

3.9. Rozwój zarodkowy i pozazarodkowy

3.10. Warunki środowiska a rozwój

4. Siedliska i migracje

4.1. Agresja u lipienia

4.2. Siedliska lipieni w rzekach

4.3. Krainy rybne z lipieniem

4.4. Siedliska lipieni w jeziorach i wodach morskich

4.5. Wędrówki lipieni

5. Wiek, wzrost i biomasa lipieni

5.1. Długość życia

5.2. Określenie wieku i tempa wzrostu

5.3. Tempo wzrostu

5.4. Największe lipienie

5.5. Biomasa lipieni

5.6. Kondycja lipieni

6. Biotechnika hodowli

6.1. Rys historyczny

6.2. Tarlaki

6.2.1. Pozyskiwanie i transport tarlaków

6.2.2. Selekcja tarlaków

6.2.3. Hodowlane stado tarłowe

6.3. Pozyskiwanie i zapłodnienie ikry

6.4. Inkubacja ikry

6.5. Opieka w okresie larwalnym

6.6. Wychów narybku

6.7. Przewóz materiału zarybieniowego

6.8. Zarybianie

7. Pokarm i żerowanie

7.1. Zmiana pokarmu wraz ze wzrostem ryb

7.2. Żerowanie w toni i powierzchniowe

7.3. Pokarm autochtoniczny i allochtoniczny

7.4. Zmiany dobowe i sezonowe

7.5. Pasywna i aktywna strategia żerowania

7.6. Konkurencja pokarmowa między pstrągiem i lipieniem

7.7. Kwestia korzystnego pokarm

7.8. Obecność elementów niestrawialnych w żołądkach

8. Choroby i pasożyty lipieni

8.1. Choroby wirusowe

8.2. Choroby bakteryjne

8.3. Choroby grzybicze

8.4. Choroby pasożytnicze

8.5. Choroby środowiskowe

8.6. Zaburzenia w rozrodzie

8.7. Lista pasożytów lipieni

9. Presja drapieżników na lipienia

9.1. Szczupak (Esox lucius)

9.2. Wydra (Lutra lutra)

9.3. Kormoran (Phalacrocorax carbo)

10. Połów i znaczenie gospodarcze lipienia

10.1. Lipień jako ryba wędkarska i połów metodami haczykowymi

10.2. Wielkość połowów wędkarskich lipienia

10.3. Połów lipienia metodami niewędkarskimi i w celach gospodarczych

11. Ochrona lipienia i zarządzanie łowiskami

11.1. Główne zagrożenia dla lipienia

11.2. Ewolucja okresu i wymiaru ochronnego oraz limitu połowu w Polsce

11.3. Śmiertelność wypuszczanych ryb

11.4. Rekomendacje w zakresie ochrony lipienia

11.5. Kwestia odłowów „odchwaszczających” w Wielkiej Brytanii

12. Memorabilia thymallica

12.1. Lipień w kolekcjach muzealnych

12.2. Nazwy naukowe innych organizmów pochodne od lipienia

12.3. Lipień na walorach pocztowych i wędkarskich

13. Wartość użytkowa lipienia

13.1. Przechowywanie złowionych lipieni

13.2. Potrawy z lipieni

13.3. Inne sposoby wykorzystania lipienia

 

[Banjo]

Jeśli ktoś chciałby sobie więcej poczytać o lipieniu (a także o innych rybach), to sugeruję zapoznanie się z wyszukiwarką Google Scholar. Jest to podstawowa baza opracowań naukowych na świecie, z której często korzystałem podczas zbierania materiałów do książki. Cześć publikacji jest ogólnodostępna, a część odpłatna. Jest tam wiele publikacji polskojęzycznych, ale większość jest po angielsku. Są też inne bazy (zwłaszcza bibliotek cyfrowych), ale to już jest bardziej skomplikowane i wymaga pewnego doświadczenia oraz dobrej znajomości literatury, nie mówiąc o języku angielskim. W dzisiejszym świecie coraz mniejsze znaczenie ma dostęp do informacji, a coraz większe - umiejętność dotarcia do tego, czego się szuka (czyli selekcji). W natłoku publikacji na prawdę czasem można się pogubić, a już na pewno stracić dużo cennego czasu na przeglądaniu niepotrzebnych materiałów.

 

Jest też program Mendeley, który ułatwia wyszukiwanie artykułów. Warto sobie o nim poczytać, posiada naprawdę duże możliwości. 

[S. Cios]

_{Dzisiaj się dowiedziałem od jednego z kolegów, który chciał zamówić książkę, że ... nakład już jest wyczerpany (zaledwie po 5 tygodniach sprzedaży!). Podobno ma być dodruk, ale w miękkiej oprawie. Lojalnie uprzedzałem, że nakład jest (był) niewielki i że należało się spieszyć.}